Poeta-powstaniec z Zamościa

Poeta-powstaniec z Zamościa

1 sierpnia br. obchodzimy 79. rocznicę wybuchu Powstania Warszawskiego. W zrywie tym brał udział pochodzący z Zamościa poeta-powstaniec, Leon Zdzisław Stroiński.

Urodził się w Warszawie w rodzinie inteligenckiej; ojciec jego, Józef Stroiński, był radcą prawnym Ordynacji Zamoyskich. Dzieciństwo i wczesną młodość spędził w Zamościu, gdzie uczęszczał do gimnazjum i liceum. Maturę zdał w Liceum im. Jana Zamoyskiego w Zamościu.
W 1940 przedostał się do Warszawy. Od 1942 należał do grupy polonistów skupionych wokół konspiracyjnego miesięcznika „Sztuka i Naród”. Nawiązywał do poetyki Awangardy Krakowskiej, sięgał po realia wojny i okupacji, także doświadczeń z Pawiaka (cykl liryków prozą „Okno” 1943). Tworzył wizyjno-metaforyczne obrazy, pełne akcentów prometeistycznych i mesjanistycznych. Napisał też więzienne opowiadanie „Pokolenie” o wymowie patriotycznej i humanistycznej.
Był żołnierzem AK, ukończył tajną podchorążówkę. Aresztowany 25 maja 1943 podczas składania wieńca (wraz z Wacławem Bojarskim i Tadeuszem Gajcym) pod pomnikiem Mikołaja Kopernika w Warszawie (w 400. rocznicę śmierci uczonego). Niezidentyfikowany, został zwolniony 19 lipca 1943.

Zginął 16 sierpnia w powstaniu warszawskim wraz z Tadeuszem Gajcym na Starym Mieście, po wysadzeniu przez Niemców kamienicy przy ul. Przejazd. Pochowany został na cmentarzu Powązki Wojskowe w Warszawie. W 2021 został pośmiertnie odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski