„Aktion Zamość (1942-1943)” to tytuł publikacji wydanej przez Wydawnictwo Akademii Zamojskiej. Książka jest efektem konferencji ogólnopolskiej konferencji naukowej, zorganizowanej przez Uczelnię kilka miesięcy temu.
Akcja wysiedleńcza i pacyfikacyjna na Zamojszczyźnie z okresu II wojny światowej, nosząca kryptonim „Aktion Zamość”, odcisnęła głębokie piętno nie tylko w historii i świadomości społeczności lokalnej, ale również historii całego kraju. Akcja objęła łącznie 100–110 tys. wysiedlonych Polaków, w tym 30 tys. dzieci, w których miejsce władze III Rzeszy zamierzały osiedlić 60 tys. kolonistów niemieckich przesiedlonych z Besarabii, Ukrainy, Bośni, Serbii, Słowenii, ZSRR oraz terytorium okupowanej Polski. Akcję wysiedleńczą wstrzymał zbrojny sprzeciw polskiego ruchu oporu nazywany przez historyków Powstaniem Zamojskim. Te tragiczne wydarzenia były tematem prac badaczy uczestniczących w konferencji „Aktion Zamość (1942-1943)” jaka odbyła się 28 lutego br. w Zamościu z inicjatywy środowiska naukowego Akademii Zamojskiej. Była to jednocześnie inauguracja projektu „Polityka niemiecka w XX i XXI wieku a tożsamość kulturowa i cywilizacyjna Polski. Aktion Zamość (1942-1943)” .
Celem książki jest analiza historyczna działań zbrojnych oraz niemieckich zbrodni wojennych mających miejsce na Zamojszczyźnie w okresie II wojny światowej, jak również wpływ tych wydarzeń na rozwój postaw społecznych i tożsamość narodową Polaków. Książka przygotowana została przez Wydawnictwo Akademii Zamojskiej w formie drukowanej i elektronicznej w nakładzie 100 egzemplarzy, obejmującej swym zakresem wystąpienia wszystkich prelegentów. Publikacja naukowa powstała pod redakcją dr. hab. Bogusława Kopki, prof. AZ, dr. hab. Ryszarda Skrzyniarza, prof. AZ i dr Ilony Hajscewicz-Zimek.
– Publikacja wychodzi w 80. rocznicę przeprowadzonej przez Niemców zbrodniczej Akcji Zamość (1942-1943). Jest związana ściśle z historią Zamojszczyzny i losów jej mieszkańców podczas wojny i okupacji. Okupant niemiecki wprowadził w życie masowe przesiedlenia Polaków z tych terenów. Najtragiczniejszy los spotkał polskie dzieci, które po selekcji poddawano germanizacji lub wysyłano do obozów koncentracyjnych na Majdanku i do Auschwitz. Autorzy artykułów prezentują najnowszy stan badań na temat II wojny światowej na Zamojszczyźnie. Przytaczane są obszernie relacje ofiar i świadków. To najcenniejsze fragmenty książki. Temat Aktion Zamość należy do najważniejszych, obok Powstania Warszawskiego z 1944 roku, tematów z II wojny światowej – powiedział dr hab. Bogusław Kopka, prof. AZ.
Dr Ilona Hajscewicz-Zimek zwróciła uwagę, że dziś sporo młodych osób nie zna już historii Dzieci Zamojszczyzny i nie rozumie tego pojęcia. Dlatego ważne jest, by o tych losach przypominać, aby pamięć o nich nie zaginęła. Z kolei dr hab. Ryszard Skrzyniarz, prof. AZ zapowiedział, że będą powstawały kolejne publikacje w oparciu o dokumenty oraz listy pozostawione przez Dzieci Zamojszczyzny.
– Nawet dziś byliśmy na spotkaniu z jedną z pań, która udostępniła nam ciekawe materiały. To są nagrane wspomnienia dotyczące Dzieci Zamojszczyzny, zdjęcia, widokówki, listy, a nawet wiersze pisane przez jej mamę z Berlina, gdzie została wywieziona podczas wojny. Ta pani chce nam przekazać nawet ubrania swojej mamy, które były szyte ręcznie. Nigdy nie jest za późno pisać o historii ludzi , którzy przeszli gehennę, a często się o tym zapomina – mówił prof. Skrzyniarz.
Oficjalną promocję książki poprzedziły wykłady prof. dr. hab. Grzegorza Kucharczyka „Stosunki polsko-niemieckie jako starcie cywilizacji (bizantynizm vs. cywilizacja łacińska)” i prof. dr. hab. Piotra Bilińskiego „Ziemie polskie pod okupacją niemiecką”.
Zapraszamy do obejrzenia relacji video z wykładów i promocji książki „Aktion Zamość (1942-1943)”.
Patronat honorowy nad wydarzeniem sprawują: Ministerstwo Edukacji i Nauki, Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Lublinie, Prezydent Miasta Zamość, Archiwum Państwowe w Zamościu oraz Instytut Andersa.
Dofinansowano ze środków budżetu państwa w ramach programu Ministra Edukacji i Nauki pod nazwą „Doskonała Nauka”. Projekt „Polityka niemiecka w XX i XXI wieku a tożsamość kulturowa i cywilizacyjna Polski”.
