13 września 2025 roku w sali kinowej Zamojskiej Akademii Kultury odbędzie się wyjątkowe wydarzenie – ogólnopolska konferencja naukowa „Zrozumieć głębię duszy narodu. Wokół twórczości, myśli i życia Wiktora Zina (1925–2007)”, zorganizowana w setną rocznicę urodzin tego wybitnego architekta, rysownika, pedagoga i popularyzatora kultury. W wydarzenie włączyli się wykładowcy i studenci Instytutu Rynku Sztuki i Zarządzania w Kulturze Akademii Zamojskiej.
Konferencja odbywa się pod honorowym patronatem Prezydenta Miasta Zamość Rafała Zwolaka, a jej organizatorem jest Archiwum Państwowe w Zamościu. Wsparcia i doświadczenia w realizacji przedsięwzięcia udzieliła dr Ewelina Lilia Polańska z Akademii Zamojskiej.
Program i uczestnicy
Uroczyste otwarcie konferencji nastąpi o godz. 9:30. Głos zabiorą Rafał Zwolak, Prezydent Miasta Zamość, oraz dr Jakub Żygawski, Dyrektor Archiwum Państwowego w Zamościu.
W trakcie dwóch paneli dyskusyjnych uczestnicy będą mieli okazję wysłuchać wystąpień badaczy, historyków sztuki, architektów, a także członków rodziny Profesora. Wśród prelegentów znajdą się:
- prof. dr hab. Monika Zin (Saxon Academy of Sciences and Humanities in Leipzig),
- dr hab. inż. arch. Piotr Patoczka (Politechnika Krakowska, Wydział Architektury),
- dr inż. arch. Izabela Sykta (Politechnika Krakowska, Wydział Architektury),
- dr Janusz Kłapeć (Wojskowe Biuro Historyczne w Warszawie),
- dr Ewelina Lilia Polańska (Akademia Zamojska),
- mgr Maria Fornal (etnograf, wolontariusz Archiwum Państwowego w Zamościu),
- mgr Katarzyna Poździk (Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Lublinie Delegatura w Zamościu),
- mgr Jolanta Żuk-Orysiak (Muzeum Narodowe w Lublinie),
- a także doktorantki Politechniki Krakowskiej: mgr inż. arch. kraj. Weronika Agnieszka Zielińska, mgr inż. arch. kraj. Magdalena Marasik, mgr inż. arch. kraj. Zofia Frączek i mgr inż. arch. kraj. Agnieszka Greniuk, które przedstawią spuściznę twórczą Profesora w kontekście współczesnej architektury i krajobrazu.
Szczególnym akcentem będzie wystąpienie dr. Jakuba Żygawskiego poświęcone spuściźnie Wiktora Zina, która znalazła się w zasobie Archiwum Państwowego w Zamościu.
Wystawy i wydarzenia towarzyszące
Konferencji towarzyszyć będą wystawy tematyczne zorganizowane przez pracowników Wydziału Architektury Politechniki Krakowskiej oraz przez studentów kierunku Rynek Sztuki i Zarządzanie w Kulturze Akademii Zamojskiej, inspirowane dorobkiem i twórczością Wiktora Zina.
Szczególnym punktem wydarzenia będzie promocja książki pt. Strzępy przebrzmiałego czasu, wydanej przez Archiwum Państwowe w Zamościu.
Znaczenie konferencji
Setna rocznica urodzin Wiktora Zina staje się okazją do refleksji nad jego dorobkiem artystycznym i intelektualnym, a także nad tym, w jaki sposób Profesor inspirował kolejne pokolenia Polaków do głębszego rozumienia własnej tożsamości kulturowej i narodowej. Spotkanie w Zamościu ma również szczególny wymiar lokalny – Archiwum Państwowe w Zamościu od lat gromadzi i udostępnia materiały związane z jego życiem i działalnością, czyniąc z nich ważny element pamięci o twórcy.
Serdecznie zapraszamy wszystkich zainteresowanych twórczością Wiktora Zina – naukowców, studentów, miłośników architektury, sztuki i historii, a także mieszkańców Zamościa i regionu.
