Swobodne przekraczanie granic, swobodny handel i możliwości podróżowania bez paszportu – to tylko niektóre korzyści, jakie niesie obecność w strefie Schengen. O tych oraz wielu innych dyskutowano podczas studenckiego seminarium naukowego w Akademii Zamojskiej „15 lat Polski w strefie Schengen”.
Układ z Schengen to porozumienie zawarte 14 czerwca 1985 roku w miejscowości Schengen w Luksemburgu. Jego stronami jest obecnie 26 państw (22 państwa członkowskie Unii Europejskiej oraz Islandia, Norwegia, Szwajcaria i Liechtenstein). Układ jest otwarty dla wszystkich członków Unii Europejskiej. Wynikająca z niego swoboda przepływu osób wewnątrz tzw. strefy Schengen dotyczy nie tylko obywateli państw będących jego sygnatariuszami, ale wszystkich osób wszelkiej narodowości i o dowolnym obywatelstwie, które przekraczają granice wewnętrzne na obszarze objętym porozumieniem. Układ ma istotne znaczenie gospodarcze. Wyeliminowanie kontroli na granicach wewnętrznych pozwala m.in. na obniżenie cen usług transportowych oraz optymalizowanie łańcuchów dostaw przez stosowanie systemu just-in-time („zawsze na czas”), tj. bez nadmiernych zapasów i związanego z tym magazynowania. Ma on także pozytywny wpływ na skłonność do dojeżdżania do pracy w innych krajach, ruch turystyczny oraz handel przygraniczny.
– W grudniu 2007 r. Polska weszła do strefy Schengen. Była ot kontynuacja naszej integracji europejskiej, ponieważ 1 maja 2004 r. Polska została członkiem Unii Europejskiej. Dziś obchodzimy 15-lecie funkcjonowania Polski w tej strefie. Schengen to symbol swobód europejskich: przepływu osób, usług i kapitału. Nasza obecność w Schengen jest spuścizną naszych dążeń proeuropejskich. Dziś z perspektywy czasu widzimy, wszystko to, co dobre, ale dostrzegamy też wady i problemy – mówił płk dr Stanisław Dubaj, z Zakładu Bezpieczeństwa Narodowego AZ, koordynator seminarium. –1 stycznia do strefy Schengen dołączy Chorwacja, co poszerzy grono państw w tym układzie. Ważne jednak byśmy dostrzegali także inne kwestie. Zbulwersowane problemami z integracją europejską państwa bałkańskie założyły własne mini-Schengen tzw. Wolne Bałkany, które tworzą Serbia, Albania i Północna Macedonia. One również 1 stycznia 2023 r. znoszą kontrole na swoich granicach. Utrzymanie korzyści płynących z Schengen wymaga dalszych, wspólnych działań na poziomie UE oraz państwa członkowskich, zaangażowania i zaufania. Bądźmy optymistami – podsumował płk dr Dubaj.
W uroczystym otwarciu seminarium udział wzięli: rektor Akademii Zamojskiej dr hab. Paweł Skrzydlewski, prof. AZ, dr inż. Maria Kierepka – dyrektor Instytutu Społeczno-Ekonomicznego AZ, dr Łukasz potocki – kierownik Zakładu Bezpieczeństwa Narodowego AZ, wykładowcy i studenci Akademii Zamojskiej oraz młodzież z LO Centrum Szkół Mundurowych Zamość.
Podczas seminarium referaty wygłosili studenci bezpieczeństwa narodowego AZ: Karolina Grodzka „Rys historyczny kształtowania się strefy Schengen”, Jolanta Wojda „Droga Polski do Schengen”, Konrad Lis „Zmiany struktur i zadań Straży Granicznej w związku z akcesją RP do UE i otwarciem granic”, Arkadiusz Weremkowicz „Mały ruch graniczny na zewnętrznych granicach RP”, Ewelina Skóra „Tymczasowe przywracanie kontroli na granicach wewnętrznych RP”, Klaudia Luterek „Systemy informatyczne wykorzystywane w obszarze bezpieczeństwa UE”, Kacper Magielnicki „Otwarcie granic a problem międzynarodowej przestępczości zorganizowanej”, Agata Krzan „Europejski Nakaz Aresztowania”, Roman Derhachov „Polska w Schengen: refleksje ze strony obywateli Ukrainy”, Robert Choma „Pokolenie bez granic: przyszłość strefy Schengen”.
Seminarium „15 lat Polski w Schengen” odbyło się 14 grudnia br. w auli AZ przy ul. Zamoyskiego 64.
