Lubelski Wojewódzki Konserwator Zabytków przedstawił kolejne informacje na temat prac w gmachu historycznej Akademii Zamojskiej.
W lutym 2023r. podczas badań architektonicznych elewacji zachodniej dawnego gmachu Akademii Zamojskiej, dokonano ważnego odkrycia. Badania miały na celu określenie kształtu i wymiarów historycznego portalu umieszczonego na osi gmachu, od strony ulicy Akademickiej.
Niewiele wiemy na temat portalu tzw. zachodniego, jedynie w Inwentarzu Akademii Zamojskiej z 1804 roku znaleźć można rysunek przedstawiający domniemany portal. Jego wygląd dość mocno „odchodził” od typowej konstrukcji portalu barokowego, co wprawiało w wątpliwości zarówno badaczy, architektów jak i historyków sztuki. Źródła wskazywały, że w portalu zachodnim, w przyczółku miał znajdować się wizerunek św. Jana Kantego malowany na desce. To budziło kolejne wątpliwości, gdyż obraz malowany na desce umieszczony na elewacji był narażony na negatywne oddziaływanie czynników atmosferycznych, przez co mógł ulegać dość szybkiej degradacji.
W lutym, w trakcie badań w miejscu, w którym powinien znajdować się przyczółek portalu, pod warstwą cegieł natrafiono na ślady polichromii. Komisja konserwatorska ustaliła, że polichromia ma zostać w całości odkryta, w celu określenia zakresu jej występowania. Okazało się, że pod warstwą cegieł znajduje się malowidło przedstawiające orła z panopliami. Określono, że malowidło pochodzi najprędzej z okresu Królestwa Polskiego. Komisja zaleciła dalsze badania polichromii na obecność starszych warstw historycznych. Odkryto wtedy, że pod malowidłem z przedstawieniem orła, znajduje się starsza dekoracja malarska w wizerunkiem św. Jana Kantego – patrona dawnej Akademii Zamojskiej.
Komisja zaleciła wstrzymanie dalszych prac przy nowo odkrytej polichromii, do czasu ustabilizowania się warunków atmosferycznych. Z tego też względu przez dłuższy czas nie chwalono się odkryciem. Następnie w okresie letnim, wskazano na konieczność wykonania transferu orła w celu wyeksponowania oryginalnej – pierwszej warstwy malarskiej. Malowidło z wyobrażeniem orła, w chwili obecnej jest poddawane konserwacji oraz zabiegom restauratorskim. Po ich zakończeniu orzeł będzie eksponowany w jednej z sal muzealnych w odnowionym gmachu Akademii.
Ciekawostką jest, że na spodniej warstwie tynku, na którym został namalowany orzeł, odbił się negatyw przedstawienia historycznego z wizerunkiem św. Jana Kantego. Polichromia na zewnątrz, została zabezpieczona, ubytki zostały uzupełnione, wykonane zostanie również scalenie kolorystyczne. Dekoracja z wyobrażeniem patrona uczelni będzie stanowić integralną część rekonstruowanego portalu.
Źródło i fot. Facebook/Lubelski Wojewódzki Konserwator Zabytków
