Wpływ Komisji Edukacji Narodowej na współczesny system szkolnictwa, aktualne problemy oświaty w Polsce czy kwestia pomocy edukacyjno-wychowawczej państwa – to tylko niektóre z zagadnień poruszonych podczas konferencji naukowej pn. „Państwo i edukacja – w rocznicę 250-lecia utworzenia Komisji Edukacji Narodowej”, która odbyła się w dniu 13 października 2023 r. w Zamościu. Organizatorami wydarzenia była Akademia Zamojska, Instytut de Republica oraz Kuratorium Oświaty w Lublinie.
– Dziś w całym kraju przypominamy sobie to bardzo ważne wydarzenie, jakim było powołanie Komisji Edukacji Narodowej. Warto przy tym przywołać etos i logos, który stoi za KEN. Jest on bardzo złożony. Z jednej strony KEN stanowili ludzie głęboko przywiązani do patriotyzmu, polskości i tradycji chrześcijańskiej, z drugiej strony, pojawiały się nurty myślowe, które kompletnie nie konweniowały z tym, co było w sercach wielu Polaków. Etos i logos to dwie strony tego, co stanowiło podstawę i fundament ideowy Komisji. Logos to wszystko to, co odnosi się do intelektu, tego co stanowi podstawę życia duchowego człowieka. Etos to, mówiąc przykładowo, cała sfera uczynków i hierarchii dobra, jaka stała za twórcami KEN. Ta działalność przyniosła bardzo dobre owoce. Dzięki działaniu Komisji i wielkim patriotom kultura polska nie upadła i po 123 latach odrodziło się państwo polskie. Podobne ideały co Komisji Edukacji Narodowej przyświecają także Akademii Zamojskiej, która stara się kształcić w sposób integralny dojrzałych i rozumnych obywateli, a przy tym fachowców w swoich dziedzinach zawodowych – mówi Rektora Akademii Zamojskiej dr hab. Paweł Skrzydlewski, prof. AZ.
Celem konferencji była wymiana doświadczeń, próba wskazania nowych obszarów badawczych, integracja środowiska naukowego oraz dyskusja nad aktualnymi problemami polskiego systemu oświaty, ze szczególnym uwzględnieniem działalności Komisji Edukacji Narodowej i jej wpływu na całokształt współczesnego polskiego szkolnictwa.
Podczas wydarzenia wystąpili eksperci oraz wybitni naukowcy, m.in.: prof. dr hab. Mirosław Lenart (Katechizm kadecki Adama Kazimierza Czartoryskiego jako dziedzictwo duchowe kultury Pierwszej Rzeczpospolitej), dr hab. Ryszard Polak, prof. AWF (Komisja Edukacji Narodowej a wychowanie patriotyczne i moralne), dr hab. Paweł Skrzydlewski, prof. AZ (Logos i etos Komisji Edukacji Narodowej) oraz dr hab. Danuta Kurzyna-Chmiel, prof. UŚ (Ile państwa w edukacji? Wybrane zagadnienia prawne).
W trakcie konferencji odbyła się promocja książki autorstwa dr Ilony Hajscewicz-Zimek pt. „Wyrównywanie szans edukacyjnych w polskim systemie oświaty. Studium prawne w 250. rocznicę powołania Komisji Edukacji Narodowej”. – Jest to publikacja istotna, ponieważ na rynku prawniczym brakuje książek, które odnosiłyby się do polskiego systemu prawnego. Mało tego, analiza ta jest o tyle oryginalna, że przedstawiam ją z trzech perspektyw. Przede wszystkim jako prawnika – adwokata, ale także jako nauczyciela akademickiego i jako mamy trójki dzieci. Problemy, które są poruszane w tej publikacji są naświetlane z tych trzech różnych perspektyw. Jednym z zagadnień, jakie są poruszane w mojej książce jest edukacja domowa, która staje się coraz bardziej popularna, a o której naprawdę niewiele wiemy, w jaki sposób funkcjonuje ta instytucja. Ponadto poruszane są problemy płatnych korepetycji, które tak naprawdę nieco kłócą się z kodeksem etyki nauczycielskiej. Poruszona jest także kwestia pomocy materialnej, która jest oferowana dzieciom i młodzieży w szkołach – mówi o swojej publikacji dr Hajscewicz-Zimek.
Patronatem honorowym wydarzenie objęli: Minister Edukacji i Nauki, Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Prezydent Miasta Zamość, Instytut Badań Edukacyjnych, Ośrodek Rozwoju Edukacji, Instytut Andersa, Archiwum Państwowe w Zamościu, Książnica Zamojska im. Stanisława Kostki Zamoyskiego w Zamościu. Partnerzy wydarzenia: Biblioteka Pedagogiczna w Zamościu oraz Lubelskie Samorządowe Centrum Doskonalenia Nauczycieli.
